کشت و پرورش قارچ خوراکی

کشت و پرورش قارچ خوراکی (دکمه ای ) چرا وارد کار تولید قارچ نشویم ؟؟؟
وقتی در هر مکانی قابل اجراست حتی در منزل.
جای کمی نیاز دارد.
بدون تولید هیچ بویی در محیط کشت است.
انرژی کمی نیاز دارد.
صرفه اقتصادی عالی به نسبت هر میزان تولید دارد.
بازار خوب فروش محصول و تهیه آسان مواد اولیه دارد

گونه قارچ در سال 1976 توسط جاندیک وکپور از طبیعت جمع آوری شده که بخاطر طعم مطبوع و سهولت رشد خیلی زود به صورت گونه تجاری معرفی و مورد استقبال قرار گرفت. قارچ صدفی ماده غذائی بسیار ارزشمن و خوش طعم و ارزان قیمتی است که به راحتی در سبد خانوارها می تواند جای بگیرد و با تولید ومصرف اهداف مختلفی را تامین کرد که عمده آن ایجاد اشتغال و درآمد، کاهش ضایعات، افزایش بهره وری و بهبود کیفیت تغذیه و سلامت جامعه است. اصول پرورش و نگهداری این قارچ بسیار ساده وارزان قیمت است. در واقع رمز اصلی این کار در گرو بکارگیری آموخته های فراگیران در کارگاه های آموزشی است که در صورت توجه بسیار زیاد به بهداشت و ضدعفونی ابراز و محل کار و انجام دقیق وکامل مراحل مختلف پرورش از هر کیلو اسپان قارچ (بذر) بیش از سه کیلوگرم محصول تولید می شود و تا 3 چین قابل برداشت است. چنانچه این پروژه ساده را بتوان در مناطق مستعد روستایی فعال نمود مصرف سرانه قارچ در کشور به نحو موثری بالا می رود.
به خصوص اینکه این قارچ در بستری از ضایعات کشاورزی پرورش می یابد که این امر قیمت تمام شده آن را پایین آورده و اقشار کم درآمد جامعه توان خریداری آن را خواهند داشت.
مهمترین ضایعات کشاورزی که به کار برده می شوند و پس از ادغام با اسپان فراوری میشود ، کمپوست نام میگیرد شامل:
1 ) بقایای غلات شامل کاه و کلش گندم و برنج
2 ) برگ خرما، با گاس نیشکر، شاخه های آفتابگردان
3 ) بقایای حاصل از فرآیند دادنه های روغنی
البته رایج ترین ضایعات استفاده از کاه و کلش گندم و برنج است.
ولی باید توجه داشت که ساخت کمپوست اولیه توسط کارخانه ها ساخته میشود و بصورت بسته بندی در اختیار پرورش دهنده قرار میگیرد.
برای آموزش پرورش قارچ دکمه ای خوراکی به سایت www.rashaofogh.ir مراجعه نمایید
آموزش پرورش قارچ در منزل:
بطور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آن است و می توان آن را در محیط تاریک پرورش داد و بجز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل می کند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه، بایستی تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین 23 - 27 درجه نگهداری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتری ها، حشرات و قارچ های مضر باشد.
برای کاشت و پرورش قارچ در منزل، ابتدا نوع قارچی که می خواهید پرورش دهید را انتخاب کنید.
کاشت قارچ صدفی (Oyster)، دکمه ای سفید (White button) و شیتاکه (Shiitake: قارچ دارویی خوراکی)، در خانه بسیار ساده است. روش کاشت هر سه نوع قارچ یکسان، اما بسترهای کاشت متفاوتی دارند.
اما بدلیل بازار پررونق قارچ دکمه ای در ایران و جهان راجع به این نوع آموزش کاملتری ارائه میشود.
زمان و مکان مناسب برای تولید قارچ :
زمان مناسب برای کاشت قارچ در خانه بین ماه های مهر تا آذر می باشد اما اگر امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش و کشت وجود داشته باشد می توان قارچ را در ماه های دیگر سال هم کشت و پرورش داد. کشت قارچ شرایط مخصوص به خود را دارد و می توان قارچ را در محیطی تاریک پرورید و به جز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نوری را تحمل می کند.
و در مورد مکان مناسب برای کشت قارچ، شما به یک سالن نیاز دارید که بسته به میزان تولید قارچ اندازه آن متفاوت است. اما به طور میانگین برای پرورش پنج تن قارچ به یک سالن چهل متری نیاز است. در پرورش قارچ، عایق کاری سالن برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما، قفسه بندی و آماده سازی و نصب تجهیزات باید انجام شود.
علاوه بر این تهویه در محیط کشت باید بطور یکنواخت باشد و نباید روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه باید در تمام نقاط اطاق بطور یکسان پخش شود. در هنگام تولید قارچ، محیط اطاق احتیاج به رطوبت کافی نیز دارد و متوسط بهترین درجه رطوبت برای کاشت قارچ بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است.
باید تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش قارچ نیز باید بین 23 تا 27 درجه نگهداری شود. همچنین محل پرورش باید کاملا تمیز، قابل شستشو و بدون وجود درز یا محلی برای پرورش باکتری ها، حشرات و قارچ های مضر باشد.
آموزش پرورش قارچ:
فضای لازم برای راه اندازی یک سالن ۵ تنی :
حداقل فضایی که برای ۵ تن کمپوست (در یک سالن پرورش قارچ در منزل) لازم است، به صورتی که مقدار قارچی که بدست می آید بتواند هزینه ها را جبران کند، بسته به زمان، میزان ۱ تن تا ۱٫۲ تن قارچ می توان از آن برداشت کرد.
۵ متر عرض و حداقل ۸ متر طول و ارتفاع ۳ متر، برای ۵ تن کمپوست کافی است و هرچه این ابعاد بیشتر شود، زمینه برای تولید بیشتر خواهد شد ولی ابعاد کمتر از این مقدار ممکن است توجیه اقتصادی نداشته باشد
پیش سالن برای کاشت قارچ :
برای این سالن باید اتاقک کوچکی با ابعاد ۲*۲ یا ۵/۱*۵/۲ داشته باشیم. این اتاقک برای این هدف است که هوا را در این مکان با کولر سرد کنیم و بعد وارد سالن شود یا هوا را با بخاری گرم کنیم و بعد به سالن بفرستیم و یا در زمان های برداشت از این اتاقک به عنوان یک انبار کوچک استفاده کنیم.
قفسه بندی برای کاشت قارچ :
قفسه بندی برای این ابعاد سالن ۵*۸، دو ردیف قفسه با عرض ۱۴۰ سانتی متری در طول ۷ متر با ۳ طبقه می توان در نظر گرفت. فاصله بین طبقات معمولاً ۶۵-۷۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود. قفسه بندی بهتر است از لوله های گالوانیزه انتخاب شود و با سیم گالوانیزه بسته شوند.
سیستم گردش هوا:
سیستم گردش هوا را می توان از وسط یا کناره های سالن گذاشت. در واحدهای کوچک بدلیل اینکه سیرکوله وجود ندارد و فقط ورود هوا داریم، هوادهی از وسط می باشد و کانال هوا را باید از وسط راهرو بکشیم.
باید یک اگزوز خروجی در انتهای سالن تعبیه کنیم که با هوای آزاد ارتباط داشته باشد و اگر به هوای آزاد ارتباطی نداشته باشد باید از طریق کانالی آن را به هوای آزاد خروجی دهیم.
رطوبت ساز:
اگر مشکل صدای رطوبت ساز مهم نیست می توانیم از رطوبت سازهای کوچک استفاده کنیم که دیگر نیازی به کولر و خنک کردن هوا نیست و این رطوبت سازها هم هوا را خنک می کند و هم رطوبت را تامین می کنند.
کانال های هواساز:
کانال های هواساز بهتر است از داکت های پلاستیکی با عرض ۵۰ سانتی متر استفاده شود در غیر اینصورت می توان با پلاستیک های پلی اتیلنی کانال های هواساز را ایجاد کنید به صورتی که اولین سوراخ آن در محل ورود هواساز به سالن زده شود و سوراخ های بعدی به فاصله ۵۰ سانتی متر با قطر ۵ سانتی متر زده شود
میبایست قابل توجه هر شخصی باشد که پرورش قارچ با روش های بروز جهت راندمان تولید بالا با عملیات هایی از قبیل تخته کوبی ، خاکدهی ، رافلینگ یا اسکراج و شوکدهی انجام میپذیرد که مهمترین تاثیرات در تولید را دارد و توصیه میشود افرادی که قصد ورود به این تولید لذت بخش را دارند تحت آموزش هایی با این مراحل آشنا بشوند.
نکات مهم
1 ) چنانچه ذکر شد محل پرورش باید کاملاً تمیز و بهداشتی باشد.
2 ) از تابش مستقیم نور آفتاب به سالن پرورش بایستی جلوگیری شود و در واقع نوردهی ، مورد نیاز فضای کاشت بایستی نور معمولی اتاق (پنجره - لامپ) باشد.
3 ) دمای بین 23 تا 27 درجه سانتی گراد در نیمی از دوره قابل قبول است.
4)رطوبت محیط با یک دستگاه ساده تولید رطوبت تهیه شود
5 ) جهت استفاده بهینه و اقتصادی از محیط کشت از قفسه بندی استفاده شود.
6 ) فواصل طبقات قفسه ها حاوی کیسه های پلاستیکی بسترهای کاشت بر روی قفسه ها باید حداقل 50 سانتی متر باشد.
شرایط سالن محل پرورش قارچ دکمه ای
1 ) سالن محل کشت باید فاقد خلل و فرج زیاد در کف، سقف و دیوارهای اتاق باشد.
2 ) برای هر سالن کشت یک یا چند خروجی هوا لازم است که باید دارای توری باشد.
3 ) درب و پنجره و سقف محل کشت باید کاملاً در برابر رطوبت حفظ شوند و برق سالن عایق بندی شود
ارزش غذایی
ارزش غذایی قارچ خوراکی به کیفیت پروتئین موجود در آن بستگی دارد. قارچ دکمه ای خوشمزه و خوش پخت و سرشار از پروتئین ویتامین و مواد معدنی می باشد.
الف ) مواد معدنی شامل :
ازت 67/6 فسفر 62/1 پتاس 68/2 کلسیم 4% منیزیم 16% سدیم 20% آهن 10% منگنز4% روی و مس2%
ب ) سایر موارد:
پروتئین 79/4 چربی 26/2 قند 85/2% نشاسته 21/1% ویتامینها 9% ویتامینهای
K , E , D , A
تولید قارچ دکمه ای
ابزار مورد نیاز :
1 ) دماسنج 2 ) رطوبت سنج 3 ) کولر 4 ) آهک 5 ) دستگاه مه ساز 6 ) منبع حرارتی 7 ) پمپ آب 8 ) آبپاش دستی 9 ) پ هاچ سنج 10 ) ظروف بزرگ جهت شستشو) مواد ضد عفونی کننده (کلر، کاربندازیم، فرمالین)
http://instagram.com/rashaofogh
جدول روش اجرای مراحل پرورش قارچ دکمه ای با استفاده از مواد زائد کشاورزی
طراحی یک سالن پرورش قارچ دکمه ای
کشت و پرورش قارچ های خوراکی تفریحی سحرآمیز، یک نوع کار جنبی و یا یک کار تجارتی فوق العاده سودآور است. فضای مورد نیاز برای کشت قارچهای دکمه ای می تواند یک اطاق، یک پارکینگ و یا حتی آلونک ساده باشد.
همچنین گلخانه ها و یا هر مکان دیگری که دارای سقف باشد و به طریقی بتوان در آنجا تهویه مناسب را برقرار نمود جهت کشت قارچ دکمه ای قابل استفاده است.
این طرح به دو صورت قابل اجرا است :
1 ) اجرای طرح به صورت انفرادی و اشتغال خانگی
2 ) اجرای طرح به صورت احداث سالن پرورش و تولید قارچ به صورت متمرکز سالن .ا
الف ) راه اندازی یک کارگاه تولید قارچ دکمه ای به صورت اشتغال خانگی ؛
1 ) طراحی سالن :
در یک اتاق 4*3 از قفسه های 160*300 سانتیمتر استفاده می کنیم. بدین طریق که راهروها جهت سرکشی و تهویه درنظر گرفته می شود. در سطح سالن 1 قفسه با ابعاد فوق و ارتفاع 2 متر تعبیه می شود. فاصله هر قفسه تا قفسه فوقانی 40 سانتی متر، 5 قفسه بهصورت عمودی وجود خواهد داشت. بنابراین در کل سالن 1 عدد قفسه ی 5 طبقه که روی هر کدام 20 بسته جای می گیرد. و در این صورت در کل سالن، 100 بستر پرورش قارچ وجود خواهد داشت.
این هزینه ها بستگی به نحوه اجرای طرح ، مکان اجرایی، امکانات فیزیکی موجود و شیوه تولید دارد و بسته به نوع اجرای طرح متغییر است. ضمناً بدون استفاده از تجهیزات و تاسیسات و ماشین آلات صنعتی برآورد هزینه شده و در صورت تولید انبوه باید از امکانات بیشتری استفاده کرد که نیاز به سرمایه گذاری بیشتری دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر از نحوه ی برگزاری کلاس ها و طرح توجیه اقتصادی با ما تماس بگیرید:
09191450080
09109273358
44527961-021
www.rashaofogh.ir
http://instagram.com/rashaofogh
1/2 ) هزینه های ثابت :
بازسازی سالن پرورش، قفسه بندی ، کولرآبی، دستگاه رطوبت ساز (مه پاش )
2/2 ) هزینه های متغییر :
خرید کاه، بذر قارچ، آب و برق و استهلاک سرمایه
3/2 ) میزان تولید و توجیه اقتصادی و اجتماعی :
یک دوره پرورش 60 الی 70 روز (سطح سالن 50 متر مربع )
میزان تولید در هر دوره پرورش 1700 - 2000 کیلو قارچ دکمه ای
قیمت فروش هر کیلو قارچ بسته بندی 000/15 تومان
هزینه تولید هر کیلوگرم قارچ 000/7 تومان
با توجه به اهداف طرح که توضیحات لازم داده شده این طرح به منظور ایجاد اشتغال، نوآوری و ترویج یک کشت بابهره گیری از فضای خانگی یا مکان کارگاهی با کمترین زمان جهت تخصیص به این کار قابل اجرا میباشد.
بیماریها و آفات قارچ دکمه ای :
توجه : رعایت دقیق نکات بهداشتی در کنترل بیشتر بیماریها و آفات از مهمترین روشهاست
نارسایی فیزیولوژیک:
1-بالا بودن دی اکسید کربن:
الف: پایه قارچ یا ساقه آن دراز می شود
ب: کلاهک قیفی می شود
2-کمبود رطوبت:
الف: قارچها کوچک می شود
ب: تعدادی از پین ها می میرند
3-پایین بودن یا بالا بودن دما:
الف: تغییر رنگ قارچها
ب: دما بالا باشد باعث از بین رفتن پین ها می شود
ب) آفات
1- مگس سرکه ریز
2- مگس سرکه درشت
پیشگیری: استفاده از توری و اتاقک کریدور
مبارزه: با سم دیازنون
پ: بیماریهای قارچی:
الف) ورتیسیلیوم: کلاهکها دفرمه می شود.
ب) مایکوگن : علاوه بر دفرمه شدن کلاهکها قطرات آبکی هم روی آنها بوجود می آید.
د) تریکودرما: بیماری کپک سبز.